W poprzednich częściach cyklu (I i II) pisałam o podziale narodów turkijskich południowej Syberii i o ich republikach autonomicznych. Teraz przygotowałam prostą mapę tego regionu, poświęconą przede wszystkim tym narodom i grupom etnicznym, które nie mają żadnej postaci autonomii (choć w historii zdarzało się, że miały).
Mapę najlepiej oglądać w połączeniu z I i II częścią tego artykułu. Jako że ma ona charakter uproszczony, chcę podać też trochę bardziej szczegółowych danych na temat rozmieszczenia zaznaczonych na niej narodów. Niestety, nie jestem w stanie napisać o wszystkich tak, jak bym chciała. Otóż moim głównym źródłem są wyniki spisu ludności Rosji z 2010 r., a więc już nie pierwszej świeżości. Zawierają one informacje o rozmieszczeniu ludności poszczególnych narodowości, ale nie każdy z narodów/grup etnicznych został potraktowany równie szczegółowo. Najwyraźniej łatwiej było przeprowadzić statystykę tzw. małych rdzennych narodów, niż tych większych. Np. dowiemy się, że wśród Ałtajczyków zostali wyodrębnieni Telengici, Tubalarzy i Czełkanie, ale nie znajdziemy nic o podziale Tatarów. Można też się zastanawiać, dlaczego Kumandyńczycy i Teleuci zostali sklasyfikowani osobno, a nie zaliczeni również do Ałtajczyków. Albo dlaczego spośród Chakasów nie wyodrębniono chociażby Sagajów i Kaczynów.
Kto szukał informacji o poszczególnych narodach w rosyjskiej Wikipedii, znajdzie w przypadku niektórych z nich dość szczegółowe dane o rozmieszczeniu ich w poszczególnych miejscowościach. Są to jednak dane pochodzące z jeszcze wcześniejszego spisu z 2002 r., nie będę więc ich przytaczać, żeby nie mieszać statystyk z dwóch różnych spisów. W statystykach tego nowszego nie udało mi się niestety znaleźć takich informacji. Ograniczę się więc jedynie do tego, co znalazłam w podsumowaniu spisu z 2010 r., czyli do szczebla republik, krajów i obwodów.
Ałtajczycy
Ogółem: 74 238, w tym:
– Telengici: 3 712, w tym 3 712 w Republice Ałtaju;
– Tubalarzy: 1 965, w tym 1 891 w Republice Ałtaju;
– Czełkanie: 1 181, w tym 1 113 w Republice Ałtaju.
Chakasi
Ogółem 72 959.
Kumandyńczycy
Ogółem 2892, w tym 1 401 w Kraju Ałtajskim, 1 062 w Republice Ałtaju i 225 w obwodzie kemerowskim.
Szorowie
Ogółem 12 888, w tym 10 672 w obwodzie kemerowskim, 1 150 w Republice Chakasji, 161 w Kraju Krasnojarskim, 118 w Kraju Ałtajskim i 87 w Republice Ałtaju.
Tatarzy syberyjscy
Ogółem 6 779.
Teleuci
Ogółem 2 643, w tym 2 520 w obwodzie kemerowskim.
Tofalarzy
Ogółem 762, w tym 678 w obwodzie irkuckim.
Turcy czułymscy
Turcy czułymscy: 355, w tym 204 w obwodzie tomskim i 145 w Kraju Krasnojarskim.
Tuwińcy
Tuwińcy: 263 934, w tym:
– Todżyńcy: 1 858, w tym 1 856 w Republice Tuwy.
Zobacz również:
Różnorodność języków turkijskich
Klasyfikacje języków turkijskich – część 1
Klasyfikacje języków turkijskich – część 2
Przykład języka zagrożonego – czyli po co mi ten szorski?
Język szorski na tle innych języków turkijskich – część I
Język szorski na tle innych języków turkijskich – część II
Język szorski na tle innych języków turkijskich – część III