14 komentarze na temat “Spis treści”

1. Hm… widzę, że można dodać komentarz do spisu treści. W takim razie korzystam z tego prawa 😉
   Widząc, że na tym portalu jest wielu ludzi znających się na językach, pozwolę sobie napisać o czym chciałbym poczytać:
   1) czy istnienie jakiegokolwiek języka stanowi wartość dla ludzi innych, niż posługujących się nim? Chodzi mi o sens utrzymywania, czy też różnych poczynań mających na celu podtrzymanie języka umierającego (wilamowski, łużycki, rusiński, irlandzki, oksytański, bretoński, dolnoniemiecki itd.)
   2) jak się ma uznanie języka za dialekt innego, niż bardziej do niego podobnego, do utrzymania takiego języka wśród społeczności? Chodzi mi o to, że optycznie (w formie pisanej) 'dolnoniemiecki' uznany jako dialekt niemieckiego, wydaje mi się bliższy niderlandzkiego, niż niemieckiego. Czy Niemcy z północy posługują się w istotnej skali 'dolnoniemieckim'?
   3) Rosyjski. W Wikipedii nic nie ma dialektach, w googlach też nie za bardzo cokolwiek sensownego wypada. A biorąc pod uwagę ogromne terytorium Rosji dziwne byłoby, że mieszkaniec Kaliningradu mówi tak samo jak mieszkaniec Magadanu.
   4) Języki włoskie. Podobno tam też jest masa tzw. dialektów włoskiego, które są wzajemnie niezrozumiałe, jak podobno sycylijski z lombardzkim
   5) Portugalski. Podobno ten z Portugalii i ten z Brazylii też przestają być wzajemnie zrozumiałe (co oznacza 'narodziny nowego języka': brazylijskiego)
   6) Polski. Znane wszystkim najstarsze zapisane zdanie 'day, ut ia pobrusza, a ti pocziway' też byłoby dla mnie niezrozumiałe, gdyby nie to, że od podstawówki mamy z tym zdaniem styczność z wyjaśnieniem, co oznacza. Zdanie to zostało zapisane na Śląsku, który wówczas szybko od Polski odpadł i stał się czeski. Chętnie poczytałbym jakieś inne teksty napisane po polsku 'jak najdawniej'. Czy gdybym przeniósł się w czasie do średniowiecza zrozumiałbym ówczesnych Polaków?
   7) Nynorsk i Bokmal. Podobno wzajemnie zrozumiałe, ale budzące w Norwegii duże emocje. Nynorsk zanika na korzyść Bokmala. Ale to Nynorsk jest norweskim, bo bokmal jest podobno duńskim, tylko nieco 'znorwegizowanym'

   Mogę pisać w spisie treści jak mi coś więcej przyjdzie do głowy?
   Pozdrawiam

   Odpowiedz

   1. Świetny pomysł z 'listą życzeń', zachęcam -także innych- do kontynuacji. Dziękuję w imieniu kolektywu redakcyjnego!

      ***
      Widząc (także w poprzednich pytaniach) szerokie spektrum zainteresowań chciałbym zasugerować bliższe i systematyczne przyjrzenie się socjolingwistyce i dialektologii, dobry i przystępny autor to np. Peter Trudgill. Dobry punkt startu to zapoznanie się z pojęciami Ausbausprache, Abstandsprache i Dachsprache (są używane w tej formie nawet przez anglofonów), na wikipedii (angielskiej) jest całkiem sporo o tym.

      ad 1) – będę o tym (między innymi) pisał w częściach 7 i 8 swojego cyklu. Jednoznacznej odpowiedzi nie mam, to nie jest prosty problem.
      3) – rosyjski jest faktycznie fenomenem (jednolitość na dużym obszarze). Wyjaśniając go, przywołuje się późne zasiedlenie Syberii (per analogiam do USA, gdzie późno zasiedlony 'środek' jest dialektalnie jednolity, a np. Nowa Anglia- nie), centralistyczny i autorytarny charakter państwa (brak tradycji lokalnego samorządu, lokalnej tożsamości), gwałtowne procesy uprzemysłowienia i urbanizacji, zsyłki i gułag jako 'mieszadła' na ogromną skalę.
      ad 6) Polecam: Borawski, Furdal "Wybór tekstów do historii języka polskiego" (PWN 2003)
      ad 7) sytuacja językowa/dialektalna Skandynawii to jeden z tematów często powracających w dyskusjach na languagehat.com (świetny blog) – proszę spróbować tam wyszukać "Nynorsk Bokmal"

      Odpowiedz

   2. Często oglądam telewizję portugalską i nie pamiętam aby kiedykolwiek w ciągu ostatnich 3 lat wypowiedziom jakiegoś Brazylijczyka, czy to Prezydenta Republiki Brazylijskiej, deputowanego do parlamentu Brazylii, nagradzanego piłkarza z Brazylii na gali FIFA czy UEFA, który raczej będzie mówił "po swojemu" niż po hiszpańsku lub angielsku czy też zaczepionego przez portugalskiego dziennikarza robiącego reportaż "przeciętnego" przechodnia na ulicy Rio de Janeiro, towarzyszył tekst z tłumaczeniem na dole ekranu. Towarzyszy on za to bardzo często wypowiedziom osób, które mówią przez telefon oraz wypowiedziom mieszkańców Azorów, którzy mówią w swoim specyficznym dialekcie używanym przez mieszkańców archipelagu Azorów, którego nie znam ale słyszałem i mogę powiedzieć, że bardzo oni "zjadają" samogłoski, jest on taki 'szorstki" dla ucha. Widziałem też takie tekst na dole ekranu przy wywiadzie z osobą z tzw. "nizin społecznych", najprawdopodobniej mającą duże problemy z czytaniem i pisaniem, a osoby bardzo słabo czytające i prawie niepiszące stanowią w Portugalii 12% społeczeństwa. To była jakaś sprawa karna dotycząca znęcania się nad dzieckiem. Osoba ta nie używała wulgaryzmów lub jakiegoś wyszukanego dialektu niemniej jednak uznano, że jej słowa mogą być niezrozumiałe dla ogółu Portugalczyków. Portugalczyk czasami szybciej porozumie się z "przeciętnym" mieszkańcem wielkiego brazylijskiego miasta niż ze swoim rodakiem używającym swojego regionalnego słownictwa (zwłaszcza dotyczy to północnych regionów kraju, mieszkańców Galicji (których ojczystym językiem jest zbliżony do portugalskiego język galego zwany też galicyjskim) – hiszpańskiego regionu, którzy chcą do Portugalczyków zwrócić się po portugalsku oraz przede wszystkim Madery i archipelagu Azorów). Czasami potrzebne jest tłumaczenie na dole ekranu jak we Włoszech, gdy wypowiada się mieszkaniec Neapolu albo Palermo i widz z Mediolanu może mieć trudności z łatwym zrozumieniem jego słów.

      Odpowiedz

      1. Czytałem kiedyś wypowiedź Portugalczyka, który zdegustowany tym, że w Brazylii ktoś zwrócił się do niego w jakimś innym języku (nie wiem w jakim ale pewnie był to angielski lub hiszpański), zwrócił uwagę, że w Portugalii mówi się po portugalsku. Jego brazylijski partner odpowiedział mu: "Wiem, że w Portugalii ludzie mówią po portugalsku, ale mówią niepoprawnie, tak jakby byli niedouczeni". Oczywiście, że różnice między portugalskim europejskim a brazylijskim są. Dotyczy to zwłaszcza znaczenia wyrazów, bo w Brazylii mogą niektóre słowa przybierać jeszcze dodatkowe znaczenia. Różnice dotyczą też często szyku wyrazów i oczywiście wymowy, jednak nie przesadzajmy w podkreślaniu tych różnic. Są, ale nie jest to niebotycznie wielka i strasznie trudna bariera w komunikowaniu się. Oba języki nie rozdzieliły się jak niderlandzki i afrikaans i raczej oba społeczeństwa dożą do ułatwienia komunikacji między sobą, ujednolicenia ortografii a nie do podkreślania różnic. Im kto lepiej zna jedną z norm, tym łatwiej mu zrozumieć/próbować zrozumieć drugą. Nie wiem jak to jest w Brazylii ale w Portugalii dzieci w szkołach uczą się o różnicach między dwiema normami języka i są też w telewizji programy tzw. popularnonaukowe gdzie te różnice są omawiane w bardzo przyjemny sposób z szacunkiem dla widza, nie tak jak w Polsce, gdzie jak ktoś popełni błąd ortograficzny (a polski ortograficznie wydaje się trudniejszy od portugalskiego) to inni, którzy, też nie są idealni, są gotowi mu łeb urwać, publicznie wyśmiać i upokorzyć zamiast zwrócić uwagę i powiedzieć: "nie popełniaj błędów więcej".

      2. A co do spisu treści. Ja niestety nie znam niemieckiego, bo nigdy się go nie uczyłem, ale coraz bardziej interesuję się pewnym europejskim krajem w którym niemiecki jest ojczystym językiem dla większości obywateli, czyli Szwajcarią. Nie spotkałem tu żadnego artykułu dotyczącego niemieckiego szwajcarskiego, dotyczącego różnic między niemieckim w Szwajcarii a niemieckim w innych krajach niemieckojęzycznych. Kiedyś słyszałem taką wypowiedź, że niemiecki szwajcarski to nie język tylko choroba gardła 🙂 Mógłby ktoś tutaj, ktoś kto uważa się za znawcę tematu spróbować odnieść się do tego problemu i scharakteryzować niemiecki szwajcarski – język ojczysty prawie 60% Szwajcarów – napisać czy Niemcy i niemieckojęzyczni Szwajcarzy nie mają problemów we wzajemnej komunikacji po niemiecku oraz coś więcej napisać o sytuacji językowej w Szwajcarii?

2. Czy jest możliwość przeglądania wątków w sposób odwrotnie chronologiczny, jak to miało miejsce poprzednio? Łatwiej można było odszukać prawie najnowsze tematy

   Odpowiedz

   1. Można spróbować skorzystać z rozwijanej listy archiwum, która znajduje się na prawym pasku bocznym. Po wybraniu miesiąca pokaże się ciąg artykułów, które robią się coraz starsze w miarę przewijania w dół.

      Odpowiedz

3. Każdy temat jest fascynujący, gdy jest zręcznie przedstawiony. Tylko dzięki mistrzostwu autora niedawno w napięciu przeczytałem książkę o pisarzach epoki romantyzmu, czego bym się po sobie nigdy nie spodziewał, choćby mnie ogniem mieli przypalać. Dołączając się jednak do 'listy życzeń', przychodzi mi namyśl tylko jedna rzecz, która by mnie szczerze interesowała: dobre artykuły związane z językiem angielskim.

   Nie mam na myśli wpisów w stylu "idiom na dziś", lub "wielce przydatnych artykułów z linkiem do BBC". Brakuje tu wysokiej klasy tekstów na temat sytuacji językowej krajów anglojęzycznych, historii języka angielskiego, wewnętrznego bogactwa języka angielskiego itd. Można pisać nawet o gramatyce, albo fonetyce, o ile jest w tym jakiś rys historyczny rozwoju języka, albo porównawczy dialektów – niestety blogerzy z innych portali rzadko potrafią w tym zakresie więcej niż przepisać tabelkę z podręcznika.

   Ciekawe jest, że nawet osoby znające bardzo dobrze angielski wolą pisać na temat innych języków.

   Odpowiedz

   1. Czy mógłby Pan podać tytuł i autora wspomnianej książki o literaturze romantyzmu?

      Odpowiedz

      1. William Ospina El año del verano que nunca llegó. Literatura Random House. Barcelona, 2015. 304 páginas.

         Książka łatwa do nabycia na e-Bay i Amazon. W internecie jest wiele jej recenzji. Przeczytałem tę książkę z zapartym tchem. Polecam też usytuowaną w XVI wieku trylogię tego samego autora, a zwłaszcza drugą jej część.

4. Brakuje w spisie treści tego artykułu:
   https://woofla.pl/jezyk-arabski-msa-dialekty-od-czego-zaczac-i-jak-sie-uczyc-autor-mahu/

   Odpowiedz

   1. Nie brakuje, jest w archiwum wpisów przedWooflowych: https://woofla.pl/swiat-jezykow-obcych/

      Odpowiedz

5. Wobec braku forum na stronie, pozwolę sobie tutaj zadać pytanie o rosyjskie filmy lub audycje z transkrypcją (rosyjską lub polską). Byłbym bardzo wdzięczny za informację/poradę gdzie można znaleźć tego rodzaju materiały. Jeśli to złe miejsce na takie pytanie to przepraszam. Sugeruję stworzyć forum, myślę, że tętniłoby życiem i nie byłoby wątpliwości gdzie zapytać o coś niezwiązanego z konkretnym artykułem. Pozdrawiam

   Odpowiedz

   1. "Wobec braku forum na stronie, pozwolę sobie tutaj zadać pytanie (…) Jeśli to złe miejsce na takie pytanie to przepraszam. Sugeruję stworzyć forum, myślę, że tętniłoby życiem i nie byłoby wątpliwości gdzie zapytać o coś niezwiązanego z konkretnym artykułem. "
      Nic się nie stało. To równie dobre miejsce, żeby zadać takie pytanie, aczkolwiek na stronie głównej jest specjalnie przeznaczona do tego zakładka https://woofla.pl/kontakt-pytania/ . Jeszcze lepszym miejscem są komentarze pod artykułem związanym z tematem np. https://woofla.pl/rosyjskie-gazety-portale-informacyjne-oraz-stacje-radiowe/ w którym być może znajdziesz choćby częściową odpowiedź. Mam nadzieję, że któryś z czytelników w sposób wyczerpujący odpowie na Twoje pytanie.
      A czy forum tętniłoby życiem… myślę, że mogłoby być z tym różnie.
      Odpowiedz

      Odpowiedz